Zegarki z trytem - niezawodne i nowoczesne podświetlenie

W rozległej dziedzinie, jaką bez dwóch zdań jest zegarmistrzostwo, zegarki z trytem stanowią unikalną grupę czasomierzy. Charakteryzują się one nie tylko ciekawym designem, ale przede wszystkim zaawansowaną, szwajcarską technologią zamkniętą w szklanych mikrorurkach. Obecnie zegarki z podświetleniem trytowym zdobywają coraz to większe uznanie wśród miłośników dzięki swoim unikalnym właściwościom zapewniającym nieprzerwaną czytelność wskazań w każdych warunkach oświetleniowych. I to bez konieczności wcześniejszego naświetlania. 

Czym jest tryt?

Tryt to nietrwały izotop wodoru, którego tryton składa się z dwóch neutronów i jednego protonu, a do jego oznaczenia stosuje się symbole takie jak: 3H lub T. Został odkryty w 1934 roku przez Paula Hartecka, Ernesta Rutheforda i Marka Oliphanta. Połowiczny okres rozpadu tego izotopu wynosi 12,33 lata. W naturze występuje on w niewielkich ilościach w górnych warstwach atmosfery, natomiast może być pozyskiwany również sztucznie w wyniku określonych reakcji jądrowych. Ze względu na swoje unikalne właściwości wykorzystywany jest m.in. w zegarmistrzostwie do podświetlania wskazówek oraz indeksów.

Co oznacza T25 i T100?

Oznaczenia T25 i T100 na zegarkach z technologią GTLS (Gaseous Tritium Light Source) wskazują poziom promieniowania, który wyrażany jest w jednostkach milicurie (mCi) lub gigabacquerel (GBq). Przelicznik między tymi jednostkami wynosi 1 GBq = 27 mCi. Zegarki oznaczone symbolem T25 zawierają gaz o mocy promieniowania wynoszącej 25 mCi, co odpowiada 0,925 GBq, natomiast modele z oznaczeniem T100 mają siłę promieniowania na poziomie 100 mCi, czyli 3,7 GBq. Oznaczenia te informują o intensywności świecenia, co ma bezpośredni wpływ na widoczność tarczy zegarka w ciemnościach – im wyższa wartość, tym jaśniejsze i dłużej utrzymujące się światło.

Czy tryt jest radioaktywny?

Tryt jest pierwiastkiem radioaktywnym, który rozpada się na hel po okresie 12 lat, poprzez emisję cząsteczek beta (electron). Ten fakt może wywoływać u niektórych wątpliwości, ale spokojnie. Ważne jest, aby wiedzieć, że podczas codziennego życia wszędzie spotykamy się z promieniowaniem. W większości jego źródłem jest natura, ale również część jest wytworem ludzkiej działalności. Wystarczy wymienić: naświetlanie promieniami w walce z nowotworem, tomografia komputerowa, rentgen lub produkty konsumenckie, które na co dzień nabywamy. One także zawierają śladowe ilości substancji promieniotwórczych i to w nieporównywalnie większym zakresie.

Technologia z trytem wykorzystana w zegarmistrzostwie jest całkowicie bezpieczna dla życia człowieka. Po pierwsze gaz 3H jest zamknięty próżniowo w mikrorurkach ze szkła mineralnego, a po drugie i najważniejsze jest aplikowany w bardzo małych ilościach — pęknięcie wszystkich mikrorurek z trytem w zegarku generuje promieniowanie jonizujące na poziomie zaledwie 0,004 mSv. Dla przykładu spożywanie jednego banana dziennie przez rok to promieniowanie rzędu 0,04 mSv.

Twój zegarek nie wydziela żadnego szkodliwego promieniowania, ponieważ elektrony nie są w stanie przeniknąć zarówno przez szkło mineralne, jak i przez kopertę zegarka.

Czy zegarki z trytem są bezpieczne?

Zegarki z trytem ze względu na swoje unikalne właściwości są doskonałym wyborem dla klientów poszukujących niezawodnego czasomierza zapewniającego czytelność w każdych warunkach oświetleniowych, nawet tych ekstremalnych, gdzie przez dłuższy czas panuje całkowita ciemność. Czy są one jednak bezpieczne? Odpowiedź brzmi: TAK! Częściowo odpowiedzieliśmy już na to zagadnienie powyżej, ale dodamy jeszcze, że tryt wykorzystywany w zegarmistrzostwie emituje jedynie słabe promieniowanie beta, które nie przenika przez szklane mikrorurki, przez co użytkowanie takiego zegarka jest w pełni bezpieczne.

Ta wyrafinowana technologia jest przede wszystkim szeroko wykorzystywana w produkcji zegarków wojskowych oraz sportowych. Dzięki trytowi zegarek świeci nieprzerwanie do 100 razy jaśniej niż z tradycyjną substancją luminescencyjną, bez konieczności wcześniejszej ekspozycji na zewnętrzne źródło światła. Żywotność autonomicznych rurek z gazem 3H jest przewidziana na ok. 25 lat. Po tym okresie intensywność światła nieco spada, jednak ludzkie oko nie dostrzega tej różnicy. Spadek zauważalny jest w warunkach laboratoryjnych.

Które rurki trytu świecą najjaśniej?

To pytanie, które dość często zadają nam Klienci nieco bardziej zorientowani na tę technologię. Jest ono jak najbardziej uzasadnione, ponieważ każdy kolor różni się swoją intensywnością. W związku z tym, iż wnętrze szklanej rurki pokrywa się substancją fosforescencyjną, producenta ogranicza tylko wyobraźnia w kwestii barwy, a także czytelność wskazań. Najlepszą jasność posiada kolor zielony, natomiast każdy inny, oznacza mniejszą wydajność światła.

Supe-LumiNova® czy tryt? Co świeci lepiej?

Po bezpośrednim naświetleniu, lepiej będzie świeciła substancja luminescencyjna Super-Lumi-Nova®, ale trwa to niezwykle krótko. Wydajność światła mierzy się w skali Nanocandela (lumeny), i choć porównanie pokazuje co prawda na początku próby moc o 4000 ncd większą, to już po 5 minutach obserwujemy spadek o połowę, a po 8 godzinach oświetlenie jest prawie niewidoczne dla ludzkiego oka w przypadku Super-LumiNovy. Przewaga trytu jest zdecydowana w kontekście trwałości emisji światła.

Należy jednak zauważyć, że zastosowanie rurek trytu nie wszędzie jest możliwe z uwagi na swoją budowę. Wielkość determinowanana procesem produkcyjnym, wyklucza ich użycie na tarczach klasycznych, delikatnych czy typowo garniturowych zegarków. W tym przypadku zdecydowanie lepiej sprawdzi się substancja Super-LumiNova®.

Jak wygląda proces produkcji rurek trytowych w zegarkach? 

Proces produkcji szklanych mikrorurek z gazem 3H jest bardzo zaawansowany technologicznie. Poniżej przedstawiamy uproszczony schemat: 

1. Pierwszy krok to uformowanie szklanych mikrorurek o wymaganej długości oraz średnicy. 
2. Następnie wewnętrzne krawędzie powleka się specjalnym luminoforem o dowolnym kolorze - najczęściej stosuje się jasny odcień zieleni.
3. Kolejnym krokiem jest wtłoczenie pod odpowiednim ciśnieniem trytu do szklanej mikrorurki
4. Aby gaz nie ulatniał się, szklane rurki są przycinane i uszczelniane za pomocą wiązek lasera.
5. Każda wyprodukowana mikrorurka musi przejść rygorystyczną kontrolę jakości. 
6. Po zakończeniu procesu kontroli mikrorurki są gotowe do zastosowania. 

Dostawcą trytowych markerów świetlnych dla branży zegarmistrzowskiej jest szwajcarska firma MB Microtec z Niederwangen. 

Zegarki z podświetleniem trytowym

W naszej ofercie można znaleźć wiele modeli zegarków wykorzystujących tą zaawansowaną szwajcarską technologię świetlną. Markami przodującymi w tej dziedzinie są Traser® oraz Ball. W obu przypadkach każdy zegarek dostępny w aktualnej kolekcji posiada mikrorurki z gazem 3H. Jeśli poszukujecie tańszego zegarka z trytem, warto zapoznać się z pełną ofertą marki Traser®. To świetne jakościowo zegarki w przystępnych cenach, które z łatwością poradzą sobie z trudnymi warunkami zewnętrznymi.

Jeśli poszukujecie bardziej wyszukanych zegarków mechanicznych z trytem to szwajcarska manufaktura Ball ma wiele do zaoferowania. Charakterytyczny design, niezawodność oraz najwyższa precyzja wskazań są wpisane w jej DNA.

Warto także zwrócić uwagę na takie marki jak Davosa czy Vostok Europe — w niektórych kolekcjach również są dostępne modele z podświetleniem trytowym w atrakcyjnych cenach.